ÁI TÌNH LÊN ĐỈNH

Nhã Ca 1-8

Nhã Ca tên thật là ‘bài ca của mọi bài ca’, là ‘top hit’, nếu nói theo ngôn ngữ thời nay. Nhã Ca thuộc nhóm văn chương khôn ngoan của Kinh Thánh. Nó mô tả sự khôn ngoan về mối quan hệ tình ái và là một câu chuyện tình lứa đôi với đầy cung bậc ái ân.

Bao học giả xưa nay, trong lẫn ngoài Hội Thánh, luôn cố gắng bằng mọi cách để ‘bóc tách’, ‘soi mói’ đủ mọi góc cạnh.

Kẻ thì thấy trong 8 bài (chương) thơ này chỉ đơn thuần là mô tả khía cạnh tình dục của hai người trẻ đang yêu nhau say đắm, bất chấp mọi phong tục, lễ giáo khe khắt thời bấy giờ; người thì chỉ chăm chăm vào nghĩa bóng, tức là những bài học thuộc linh ẩn đằng sau những ‘lời có cánh’ mà chàng và nàng dành cho nhau. Người thì nói Nhã Ca là câu chuyện của ‘hai người yêu nhau’, trong khi số khác lại bảo: đấy đích thị là cuộc tình tay ba.

Thật ra, có hai quan điểm giải kinh căn bản liên quan đến sách Nhã Ca.

Quan điểm truyền thống cho rằng Nhã Ca là một lối nói bóng gió về sự liên hệ tình yêu giữa Đức Chúa Trời và Y-sơ-ra-ên, hoặc giữa Chúa Cứu Thế và Hội Thánh. (Dầu chẳng có chỗ nào trong Tân Ước trích dẫn hoặc ám chỉ đến Nhã Ca, và cũng không có chỗ nào trong Kinh Thánh hậu thuẫn cho quan điểm này cả). 

Còn quan điểm hiện đại thì xem Nhã Ca, như là một vở kịch thơ tán dương sự chiến thắng của tình yêu chân chất, trong trắng của một cô gái trẻ miền quê đối với người yêu dân dã ‘ai bảo chăn … chiên là khổ’ của mình trước những lời tán tỉnh ‘ngọt hơn mía lùi’ và vô vàn của cải, địa vị hấp dẫn chào mời từ vị vua cao sang quyền quý Sa-lô-môn! 

Ngoài ra, cũng còn có một quan điểm ‘ngoại đạo’ nữa. Quan điểm này liệt Nhã Ca vào hàng ‘dâm thơ’ tức là một tác phẩm thơ ca đặc tả các cung bậc, và tư thế làm tình của một đôi nam nữ. Sở dĩ, có quan điểm này là do người ta đọc sách cổ, thơ xưa dưới cái nhìn hay lăng kính văn hóa của thời hiện đại, tại một quốc gia văn minh nào đấy. Và thế là tha hồ ‘suy bụng ta ...!”

Sở dĩ có chuyện ‘tưng bừng’ như thế là tại vì … THƠ!

Nhã Ca là ‘một’ bài thơ. Mà ngôn ngữ thơ ca thì bao giờ cũng khác với ngôn ngữ văn xuôi hay tường thuật. Đã vậy, đây lại là thơ cổ, thơ xưa, nên không cãi nhau chí chóe mới là lạ. Chưa hết, đây còn là những lời mà ‘hai người đang yêu say đắm’ dành cho nhau, nên khi ‘ngâm kíu” nó, chúng ta cũng phải ‘thông cảm’ thì mới … thấm!

Chẳng hạn, câu này: “Người yêu của anh, anh ví em như ngựa cái kéo xe của Pharaon” (1:9).

Pharaon là từ mà người Ai-cập gọi vua của họ, giống như người Trung Quốc xưa gọi vua là hoàng đế vậy. Ai-cập nổi tiếng về các loài ngựa, nhất là ngựa chiến. Ngựa kéo xe (thường là 3 con cho một xe) của Pharaon luôn là ngựa đực. Nhưng không hiểu tại sao ở đây ‘chàng’ lại tâng bốc người yêu của mình bằng một mỹ từ thật ‘bổng dưng muốn … tát’: NGỰA CÁI!

(Dù luôn khuyên con dân Chúa luôn ăn Lời Chúa, uống Lời Chúa, nói Lời Chúa, nhưng ở đây MSB tui muốn ‘thì thầm … mùa thu’ với mấy chàng đang yêu rằng, chớ dại bê ‘nguyên xi’ câu này mà ‘nịnh’ với ‘nàng’ của mình nhé. He he).

Chuyện “hai đứa” đang say, gọi nhau bằng … ‘con’ gì tùy thích, ta không dám ‘xía’ vào. Ta chỉ muốn ngẫm xem nơi ‘nàng’ ngựa cái kia có phẩm chất hay đặc tính gì mà lại được đặt cách đứng chung ‘bè’ với mấy ‘anh’ chuẩn … ngựa kia mà thôi.

Ngựa kéo xe cho Pharaon trước hết phải là ngựa đẹp, tiếp theo phải khỏe và cuối cùng, cũng là yếu tố quan trọng nhất liên quan đến tính mạng của Pharaon mỗi khi xông pha chiến trận, đó phải là một ‘chị’ ngựa có kỷ luật, được huấn luyện tinh thông đến độ đang chạy nước rút mà vẫn có thể ‘phanh’ gấp đến nỗi cả thân mình đứng thẳng lên trời nhằm tránh một mũi giáo mà kẻ thù đang ‘canh me’ phóng ngang qua để sát hại vua.

Nếu Chúa Giê-xu muốn cất lời khen chúng ta, người yêu của Ngài, thì liệu Ngài có nhìn thấy ba yếu tố ấy (đẹp, khỏe, và có kỷ luật. Hẵn nhiên là nhấn mạnh đến ý nghĩa nội tâm, thuộc linh) nơi mỗi chúng ta để cao giọng rằng, “hỡi bạn tình ta, ta sánh mình như ngựa cái của xe Pharaon” không?

Hơi bị hay, đúng không?

Thế nhưng để … chọt đúng được chỗ hay của nó, hay để không bé cái nhầm thì trước hết, người đọc Kinh Thánh hôm nay nói chung và sách Nhã Ca nói riêng, cần phải đọc bằng mắt, chớ đừng đọc bằng ‘trí’. Tức là in trí sẵn rồi, theo kiểu: “sách đấy có nghĩa là như thế, như thế; Mục sư này đã từng giảng như thế, như thế; Tiến sỹ kia đã từng dạy như thế, như thế, …” 

Ngoài ra, chúng ta cũng không được quên rằng, mỗi đoạn hay một sách của Kinh Thánh chỉ có MỘT Ý TƯỞNG CHỦ ĐẠO hay một ý chính xuyên suốt mà tác giả muốn gởi gắm, trước hết, cho người đọc nguyên thủy, tức là người đọc đầu tiên mà tác giả muốn nhắm đến mà thôi. Có nhiều cách áp dụng ý chính đó cho từng hoàn cảnh cụ thể, nhưng ý chính thì chỉ có MỘT.

Trong Nhã Ca thì Tình Yêu là ý chủ đạo, giống như Khôn Ngoan là chủ đề của Châm Ngôn vậy.

Sách Nhã ca khởi sự với nàng thiếu nữ mong ước nụ hôn của người yêu và kết thúc với lời mời gọi khẩn trương chàng đến sự thắm thiết của tình yêu. Tiếng nói của tình yêu trong Nhã ca, giống tiếng nói của khôn ngoan trong Châm Ngôn là tiếng của người nữ, gợi ý rằng tình yêu và khôn ngoan có sức mạnh thu hút người nam với những tinh tế và huyền nhiệm quyến rũ của người nữ.

Nếu đọc thật kỹ ta sẽ thấy được nàng Yêu đang mơ trong cơn mơ tình ái, đang say trong nỗi nhớ niềm trông. Ngôn ngữ của nàng thoạt nghe như thật, nhưng lại là mơ, là ước; còn tiếng nói của chàng, nếu ‘soi’ thật kỹ thì hóa ra cũng là bởi nàng tơ tưởng mà thành đó thôi. 

Bao nhiêu nam thanh, nữ tú hãy nhớ lại ‘cái buổi ban đầu’ hẹn gặp người ta mà xem. Ôi bao nhiêu là toan tính, bao nhiêu là phương án: Chàng ‘nói’ thế này, mình ‘nói’ thế này. Nàng ‘chớp’ thế này, mình ‘đáp’ thế này. Nhưng than ôi, những ‘nói’ cùng ‘chớp’ hoành tráng, mùi mẫn kia chỉ toàn nằm trong trí, hoặc cùng lắm là … lẩm nhẩm một mình, vì nếu gặp được nhau rồi thì … không ‘đứng hình’, cũng bị … chập mạch nói cà tưng! 

Tất cả mấy ‘pha’ mùi mẫn, lâm ly kia đều là giả ráo trọi, chỉ có một điều duy nhất là thật: tình cảm mà hai đứa dành cho nhau là thật, rung động đầu đời là thật. Và chính cái thật của tình yêu đó mà nàng Yêu đã tung ra một status bất hủ:

Xin anh đừng kể hèn sang
Coi em như chiếc ấn vàng trong tâm,
Ái tình mạnh tợ tử thần,
Lòng ghen bốc cháy như âm phủ kề.
Tình yêu, đám lửa thật ghê,
Phừng phừng cao ngọn, tư bề cháy thiêu.
Dù sông biển nước thật nhiều
Cũng không dập tắt tình yêu được nào;
Dù ai tiền bạc chất cao,
Ái tình không thể mua vào được đâu,
Tình đôi ta vững xiết bao.
Có gì phá nổi tình sâu bao giờ? (8: 6-7 – Bản Diễn Ý)

Đỉnh điểm của Nàng Yêu nằm ở đó, cốt lõi của tình yêu thật là ở đó, đoạn kết của tình yêu thật là ở đó. Hỡi những người đã yêu, đang yêu và sắp yêu: hãy dành thời giờ đọc, suy gẫm sách Nhã Ca và thơ Corinhto thứ nhất đoạn 13 nhiều thêm nữa nhé. Hỡi những người đang yêu, bạn có đang thật sự ở trong lâu đài tình ái, đang thật sự nếm biết vị của quả táo tình yêu thật (7:13) mà Thiên Chúa sẵn dành cho riêng bạn và người bạn tình duy nhất của bạn mà thôi hay không?