KHÁM PHÁ NGHỊCH LÝ CUỘC ĐỜI

Giáo Huấn 1-6 

Chúng ta bắt đầu tiến vào sách Giáo Huấn hay sách Truyền Đạo – một cuốn sách … ‘khác người’ ngay từ trang đầu tiên. Đọc đến đâu bi quan, hoang mang đến đấy. He he

“Hổng biết có nhầm lẫn gì không mà khẩu khí sao giống của nhà Phật hơn là nhà Chúa vậy Thầy?” – Nhầm là nhầm thế nào. Hàng chính chủ đấy. Đúng chuẩn “được Đức Chúa Trời thần cảm, có ích cho việc dạy dỗ chân lý, bác bỏ điều sai trái, sửa chữa lỗi lầm, đào luyện con người sống công chính, hầu cho người của Đức Chúa Trời được trang bị đầy đủ và sẵn sàng để làm mọi việc lành” cơ đấy (2 Timothe 3: 16-17)

Chìa khóa để không bị … ‘đậu phụng đường’ … khi tìm hiểu sách Giáo Huấn là cụm từ: “dưới trời/dưới mặt trời”. Đó là cụm từ mà tác giả sử dụng để chỉ về thế giới này, thế giới vật chất hữu hình trên đất hay nôm na là đời này. Chỉ đời này, chỉ thế giới hiện tại dưới bầu trời hay dưới mặt trời này mà thôi nhé. Còn “trên mặt trời” hay đời sau thì đây … không dám đụng đến đâu đấy. He he

Trong cả sách này, tác giả sử dụng tổng cộng cả thảy 29 lần cụm từ “dưới trời/dưới mặt trời” và 38 lần cụm từ “hư không” để chỉ ra sự vô nghĩa của đời sống một người trên đất mà không có Đức Chúa Trời.

Thật sự thì cuộc sống là một điều bí ẩn, là một ẩn số, và là … một câu đố. Từ cái nhìn của những ai không biết Đức Chúa Trời, thì chỉ có một từ duy nhất có thể diễn tả cuộc đời của họ mà thôi. Đó là từ “vô nghĩa”.

Kết cuộc của mọi hoạt động, mọi cố gắng nỗ lực, tranh đấu, thủ đoạn, giành giật, … của họ trong suốt cuộc đời, cũng không thể nào đem lại sự thỏa mãn đích thực cho họ. Sớm hay muộn thì những người ấy cũng sẽ nhận ra rằng, tất cả đều vô nghĩa trước cái chết.

Từ những gì mà mình đã trực tiếp trải nghiệm, người Truyền Đạo hay vị Giảng Sư kết luận rằng “ở dưới mặt trời” thì chẳng có điều chi hay việc gì có thể mang lại cho ta sự thỏa mãn vĩnh viễn cả. “Mọi việc trên đời đều vô nghĩa! Tất cả đều hư ảo, phù hoa!”

Ngay phần dạo đầu (1: 1-11), với những vòng quay đơn điệu của những chu kỳ vận động trong tự nhiên (mặt trời, gió thổi, nước chảy, …) đã có thể làm nản chí khách Bộ Hành rồi đấy.

Những chu kỳ này sao giống cảnh đời của ta quá dzậy. Thức dậy - ăn uống – đạp xe đến công ty - làm chừng ấy việc - về nhà - ngủ nghỉ - rồi lại thức dậy ăn uống … Ngày nào cũng như ngày nào, cũng đoạn đường đó, cũng công việc đó, những đồng nghiệp đó, …

Mới đầu thì rất chi là hồ hởi, phấn khởi nhưng một năm sau, 5 năm sau, 10 năm sau, … thì sao? Có khi nào bạn đã cảm thấy nản, thấy chán, thấy đơn điệu, trống vắng chưa?

Làm răng đây cho đời luôn tràn đầy ý nghĩa? Mần chi đây để ngày nào ta cũng có thể hớn hở ca vang “cuộc đời vẫn đẹp sao”?

Quá đơn giản. Có điều kiện mà. Sợ gì, chơi tới bến luôn đi. (Nhớ rằng, tác giả đang là vua). Không thử thì làm sao biết (2: 1). Món nào cũng thử nhưng không nghiện à nha. Chơi thì chơi nhưng mà “sự khôn ngoan vẫn còn dẫn dắt lòng ta” à nha (2: 3).

Ăn chơi chán rồi thì chuyển sang chí thú làm ăn, tạo dựng sự nghiệp (2: 4-10); Làm ăn thành đạt chán rồi thì chuyển sang trau dồi học vấn, thi cử đổ đạt, chuyên tâm nghiên cứu (2: 12-22); Chán học hành nghiên cứu rồi chuyển sang tìm ý nghĩa trong công tác xã hội, trong việc giải quyết những bất công xã hội (4: 1-16); Chán công tác xã hội liền quay sang tìm khuây khỏa trong tôn giáo (5: 1-12).

Nhưng ngay trong lĩnh vực này, người Truyền Đạo hay Giảng Sư cũng nhận thấy là hư không! Ấy là vì những tổ chức tôn giáo theo nghi thức, không có năng lực để ngăn chận hành vi sai trái và không khiến cho sự bất công dừng lại. Chủ nghĩa tôn giáo theo hình thức là rỗng tuếch và hư không cũng như những thứ khác trong cuộc sống nơi trần thế, tức “dưới mặt trời” mà thôi.

Người Truyền Đạo hay Giảng Sư – mà phần lớn các nhà giải kinh đều cho rằng đó chính là vua Sa-lô-môn – với mục đích khám phá ý nghĩa đích thực của đời người, đã đi tới tận cùng của mọi lĩnh vực, mọi hoạt động trong đời sống con người. Ông có đủ điều kiện để thực hiện “công trình nghiên cứu” đó suốt cuộc đời của mình. Thế nhưng, kết luận cuối cùng của ông là: “Tất cả đều hư không!” Tất cả những điều được tìm thấy trong thế gian này như thu nhận kiến thức, tìm kiếm sự vui thích, tích lũy của cải, khám phá triết lý sống, … không thể làm thỏa nguyện tấm lòng của con người.

Đó là điều mà mỗi một người sống trên đất cần biết. Đó là điều mà mỗi một con dân Chúa cần biết. Thế nhưng, trong thực tế thì còn có quá nhiều người chưa biết hay không chịu biết, không chịu nhìn nhận điều này.

Vì chưa biết, không chịu biết hay không chịu nhìn nhận điều này nên người ta – số thì miệt mài chơi, số thì miệt mài ‘cày’, số thì miệt mài … ‘đày’ chính mình trong vô vàn hoạt động với ảo tưởng rằng nếu ta có được điều ấy, có được chừng nấy thì đời sẽ nên … tiên!

Dù có là người tin nhận Chúa Giê-xu đi nữa nhưng nếu cuộc đời bạn đang bị chi phối hay được thúc đẩy bởi quan điểm sai lầm “dưới mặt trời” thay vì “trên mặt trời” thì bạn chưa thật sự sống cho sự đời đời đâu. Bạn vẫn còn đang tiếp tục theo đuổi những giá trị sai lầm, vô nghĩa và kết cuộc là thất bại và thất vọng đang chờ sẵn bạn ở phía trước đấy.

Khá nhớ rằng, Sa-lô-môn đã biết Đức Chúa Trời và đã được Ngài ban phước rất nhiều, nhưng ông đã từ bỏ Chúa khi đi theo lối riêng của mình bằng cách chọn những gì “ở dưới thấp” thay vì những điều “ở trên cao”. Thế cho nên, không có gì lạ khi ông trở nên bi quan và hoài nghi khi nhìn cuộc đời. Bi quan đến độ, theo ông, thì kết cuộc cuối cùng của mọi người – dù khôn ngoan hay dại khờ, giàu sang hay nghèo khó – và thậm chí giữa con người và con vật cũng chẳng khác gì nhau.

Không biết nhạc sĩ Lê Dinh khi sáng tác nhạc phẩm Trở Về Cát Bụi có từng đọc qua sách Giáo Huấn hay Truyền Đạo này chưa mà ‘quất’ một câu giống y chang Sa-lô-môn nè: “mai kia chết rồi trở về cát bụi giàu khó như nhau”. Chịu khó đọc lại chương 3 và chương 6 để ‘cảm’ cho bằng hết cái mùi bi quan của vị vua từng nổi tiếng là khôn ngoan hơn người nha anh chị em.

Sáu chương Kinh Thánh hôm nay, cũng có thấp thoáng bóng dáng của Đức Chúa Trời rồi đấy nhưng tác giả vẫn chưa chịu “lộ bài” đâu. Hôm nay, ông chỉ giới thiệu cho chúng ta những nghịch lý của cuộc đời mà thôi. Còn “Ý Nghĩa Đời Người” đích thực thì xin vui lòng chờ đến ngày mai.