Nehemi 3-4
“Vai anh vác đá, tay em cầm giáo”
nghe cứ như “Gởi Người Đi Xây Hồ Kẻ Gỗ” của nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý ấy nhỉ. Vâng,
âm hưởng thì có giống chút chút, còn ‘nội hàm’ thì … xa tít tắp mù khơi luôn.
“Vác đá, cầm súng” là mô tả cảnh dân Do Thái hồi hương đang xây lại tường
thành, trước mưu đồ tấn công phá hoại của kẻ thù. Giống như câu: “Tay cày, tay
súng” ở ta trước đây vậy đấy.
Hôm nay ta Bộ hành chỉ có 2 chương,
song chương 3 đúng là khô như … đá. Xây tường mà lị. Thế nhưng, trong ‘đá’ này
có ‘ngọc’ đó nghe. Hơi bị nhiều đấy. Cố mà đãi … đá để tìm nha.
Trước hết, ta xem cách Nê-hê-mi điều
binh, khiển tướng trong việc “xây dựng lại nơi đổ nát của ngày xưa”. Trừ giới
quý tộc ra, thì toàn dân toàn quan người Do Thái đều tham gia tái thiết tường
thành, dựng lại cổng thành.
Nghệ thuật truyền cảm hứng hay ta còn
gọi là “trao khải tượng” của Nê-hê-mi thật sự hiệu quả. Vì sau khi nghe
Nê-hê-mi trình bày, thì các đại biểu nhất trí ngay: “Họ nói: ‘Nào,
chúng ta hãy khởi công xây dựng lại ngay đi!’ Vậy họ mạnh dạn bắt tay vào công
việc tốt đẹp nầy.” (2: 18).
Tuy tất cả đều nhiệt tình tham gia
nhưng Nê-hê-mi không dồn họ vào một chỗ. Nguyên tắc chủ đạo: mỗi người xây sửa
phần “đối ngang nhà mình”. Chiến thuật này vừa huy động được tối đa số người
tham gia (thế mới có chuyện mấy cô con gái ‘chủ tịch’ quận cũng làm phụ hồ vô
tư, hay mấy anh thợ vàng, thợ bạc và mấy anh chuyên sản xuất mỹ phẩm cũng không
quản ngại dự phần), vừa bảo đảm ‘chất lượng công trình’. Tuy là tường chung,
tuy là cổng chung nhưng ở trước nhà mình, nên có gì đó cũng là của riêng, là
của mình. Mà hễ cái gì là của mình thì chuyện đầu tư, chăm chút hơn … của chung,
cũng là chuyện tự nhiên thôi. Chung mà riêng, riêng mà chung là vậy.
Cum từ được sử dụng thường xuyên
trong chương 3, sau từ “xây sửa lại” hay “tu bổ” là “KẾ người/chúng”. Người này
kế tiếp người kia, mỗi người một phần việc, tuy giống nhau nhưng không hề giẫm
chân nhau, ngăn cản nhau hay phê phán chỉ trích nhau. Chắc chắn là nhiều người
trong số họ có cách trộn hồ, bê đá, trát vữa, … khác nhau; Chắc chắn là họ sử
dụng những công cụ lao động khác nhau nhưng những điều đó không khiến cho họ
bất đồng, tranh cãi. Đơn giản là họ tập chú vào mục tiêu. Họ có cùng mục tiêu:
tái thiết tường thành, dựng lại cổng thành.
Khi không nhìn vào sự khác biệt của
nhau mà chỉ tập chú vào những gì giống nhau giữa chúng ta thì việc hiệp một hay
hòa thuận bao giờ cũng … nhỏ như con thỏ - dù là hiệp một trong hôn nhân giữa
vợ và chồng, hiệp một trong gia đình, trong hội thánh hay trong bất kỳ tổ chức
xã hội nào khác.
Nay quay sang ý nghĩa của từng chiếc
cổng thành trong chương 3 nhé. Ngày xưa, mỗi một thành phố đều có một vòng tường
bọc xung quanh, giống như tường rào của hầu hết những ngôi nhà ở miền Bắc Việt
Nam vậy. Tường thành vốn có một chức năng căn bản: bảo vệ người sống trong
thành phố khỏi sự tấn công của kẻ thù cũng như khỏi sự ô nhiễm về tôn giáo, văn
hóa ngoại lai. Một thành phố ngày xưa mà không có vòng thành thì cũng giống như
một căn nhà không có vách, không có tường, hay một mãnh vườn không có rào vậy.
Mà như thế thì trộm cướp cứ vô tư vào ra, thú nhà, thú rừng cứ tha hồ lui tới.
Đúng không?
Thế là cần phải xây tường. Nhưng nếu
chỉ có tường mà không có cửa hay cổng thì cũng bằng nhau. Trộm vẫn cứ vào, thú
vẫn cứ vô. Rồi, thì sửa cổng. Có mười cái cổng. Nhưng không phải cổng nào cũng
“bị lửa thiêu đốt” đâu nhé. Và không phải cổng nào cũng cần phải “tra chốt và
then cài” à nha.
Nào bây giờ ta cùng theo lịch trình
tái thiết ‘ngược chiều kim đồng hồ’ trong chương 3 để học biết ý nghĩa cụ thể
của từng chiếc cổng. Hãy lưu ý xem chiếc cổng nào trong đời sống của bạn, của
hội thánh nơi bạn đang sinh hoạt bị thiêu hủy mà lo phục hồi nhé.
Cổng Chiên (3: 1-2) Đây là chiếc cổng
mà người ta dẫn những con chiên (cừu) từ bên ngoài vào thành phố để làm sinh tế
cho Đức Chúa Trời tại Đền Thờ. Mà Giê-xu người Nazaret được gọi là Chiên Con
của Đức Chúa Trời hằng sống, Đấng đã đến để cất tội lỗi của thế gian. Nói cách
khác, cổng Chiên là hình bóng của Thập Tự giá. Đây phải là khởi đầu công việc
của Đức Chúa Trời trong đời sống một người. Đây phải là nơi khởi đầu của bất kỳ
một cuộc tái thiết hay tu bổ nào dưới góc độ cá nhân hay tầm mức tập thể. Nhớ
là cổng này không bao giờ chốt hay khóa nhé.
Cống Cá (3: 3-5): Đây là hình bóng
cho công tác chứng đạo của người tin thờ Chúa. Hãy nhớ lại câu nói của Đức Chúa
Giê-xu với Phê-rơ: “Đừng sợ! Từ nay trở đi, ngươi sẽ nên tay đánh lưới người”
(Luca 5: 10). Chiếc cổng này của bạn, của hội thánh bạn có còn ô-kê không hay
đã tàn lụi? Lần cuối cùng bạn nói về Đức Chúa Giê-xu cho người khác cách đây
bao lâu rồi?
Cổng Cũ (3: 6-12): Chiếc cổng này
tượng trưng cho lẽ thật, tức những chân lý đã được bày tỏ trong Kinh Thánh. Đối
với không ít người tin thờ Chúa, thậm chí là người hầu việc Chúa, thì một số
điều dạy dỗ trong Kinh Thánh hoặc đã lỗi thời hoặc không còn giá trị trong thời
đại ngày nay. Cổng đã bị thiêu rụi từ lâu nhưng ‘chúng’ không hề biết mới đau
chớ. Trộm đã vào khoén sạch sành sanh rồi mà vẫn cứ tỉnh bơ, mồm xoen xoét: “bà
còn thức đây nghe bây”!
Những chân lý được bày tỏ trong Kinh
Thánh đúng là xưa thật, nhưng đó là đồ cổ chớ hổng phải đồ cũ đâu nha cưng. Xem
lại đi nhé.
Cổng Trũng (3: 13-14): Cổng này nói
về sự khiêm nhường. Đây là nơi mà chúng ta hạ mình trước Chúa, đầu phục chính
mình cho ý muốn của Ngài theo gương Chúa Giê-xu (Philip 2: 6-8). Khá nhớ rằng,
Đức Chúa Trời luôn chống cự kẻ kiêu ngạo đấy. Mà kiêu ngạo là răng? – Đơn giản
là điều gì ta thích thì ta làm. Thế cho nên, mỗi khi cái tôi của ta, sự kiêu
ngạo của ta thắng thế trong đời ta thì cổng Trũng của ta đã bị “thiêu rụi” mất
rồi.
Cổng Phân (3: 14): Hết tên hay sao mà
lại lấy Phân đặt tên cho một cổng thành nhỉ. Nghe cái tên đã mất cảm tình. (Đối
với người miền Nam thì gọi thế là … rất văn hóa, khoa học nữa là khác, song
người miền Bắc mà nghe đến từ này thì dễ tiết nước bọt để … phun lắm à nha. He
he). Người ta gọi như thế vì qua cổng này rác từ thành phố được đem ra bỏ ngoài
trũng Hi-nôm đấy.
Cổng này mà bị hư thì rác làm sao
‘xuất’ ra được. Mà không ‘xuất’ rác ra được thì thành phố sẽ phải chịu cảnh
“đêm đêm ngữi mùi hương”. Mà ngày và đêm cứ được khuyến mãi mùi hương của rác
như thế thì không cần phải ‘thế lực thù địch’ nào tấn công cả, dân trong thành
cũng lăn đùng ra chết … dịch thôi.
Cổng Phân tượng trưng cho sự ăn năn,
tức xưng nhận tội lỗi của mình và lìa bỏ nó. “Hãy thanh tẩy chính mình
cho sạch những điều ô uế về phần thân thể lẫn tâm linh, hãy hoàn thành sự thánh
hóa trong niềm kính sợ Đức Chúa Trời” (2 Corinhto 7: 1). Và “nếu
chúng ta xưng tội lỗi mình thì Ngài là Đấng thành tín và công chính sẽ tha thứ
tội lỗi chúng ta và thanh tẩy chúng ta sạch mọi điều bất chính” (1
Giăng 1: 9).
Viết đến đây, chợt nghĩ đến mấy thầy,
mấy chú bên “duy ân điển”, những người đang nhiệt thành thực hành và cổ xúy cho
lối sống mới: “không cần phải ăn năn lần nữa, nếu lỡ phạm tội”. Cổng Phân của
mấy ‘ảnh’ đổ nát như rứa mà mấy ‘ảnh’ bảo không cần phục hồi. Rứa thì rác mấy
‘ảnh’ đổ đâu ta? Chẳng lẽ mấy ảnh hổng có rác. Hay vì ‘sống chung với … rác’
riết rồi quen nên hổng còn phân biệt được mùi … rác thối. Mà cũng có thể vì
bệnh nặng quá rồi nên mất khứu giác, tức là khả năng … ngữi cũng nên. Nếu đúng
như thế thì … thối thật.
Cổng Suối (3: 15): Chiếc cổng này
tượng trưng cho Đức Thánh Linh. Lưu ý là cổng Suối đi liền sau cổng Phân đấy.
Rác rưới, ô nhơ, bất khiết trong ta phải được dọn dẹp trước, sau đó mới nói đến
việc khơi thông dòng chảy của “suối nước sự sống” trong ta. Sự thông công với
Đức Thánh Linh cần phải được tái lập trở lại. Nhưng điều đó chỉ có thể xảy ra
SAU KHI ta ăn năn tội lỗi, tức là dọn dẹp sạch sẽ phố phường mà thôi. Nhớ nha.
Cổng Nước (3: 26): Nước luôn là hình bóng về Lời Đức Chúa Trời. Cần lưu ý là
cổng Nước không cần phải xây sửa hay tu bổ nhé. Lời Chúa không bao giờ bị hư
hỏng, cũng không cần thêm hay bớt gì cả. Chúng ta chỉ cần tiếp nhận và đi xuyên
qua cổng này mà thôi.
Cổng Ngựa (3: 28): Chiếc cổng này là
nơi ra, vào của những chiến binh mỗi khi lâm trận. Nó là hình bóng của trận
chiến thuộc linh. Là những người lính của Đấng Christ (2 Timothe 2: 3-4), bạn có
còn đang đứng trong trận chiến vì cớ Chúa ngày hôm nay không? Nếu câu trả lời
của bạn là không, thì cổng Ngựa của bạn cần phải sửa hơi bị nhiều rồi đó.
Cổng Đông (3: 29): Chiếc cổng này nói
về sự tái lâm của Đấng Christ (Mathiơ 24: 27). Cổng phía Đông cũng là nơi sự
vinh hiển của Chúa đi vào (Ê-xê-chi-ên 43). Bạn có chờ đợi, có trông mong ngày
Chúa Giê-xu trở lại không?
Cổng Đông trong lòng một người, một
gia đình, một hội thánh bị đổ nát là khi lẽ thật về sự tái lâm của Chúa Giê-xu
không thật sự có chỗ trong cá nhân đó, gia đình đó hay hội thánh đó. Biết về lẽ
thật đó là một chuyện, còn có sống xứng đáng với việc Chúa Giê-xu sẽ trở lại
trong nay mai lại là một chuyện khác. Mà có “chuyện khác” này thì mới thật sự
là có cổng Đông đúng nghĩa. Cổng Đông của bạn ô key chớ?
Cổng Phán Xét hay còn gọi là cổng
Duyệt Binh, nguyên văn là Mi-phơ-cát (3: 31): Đây là nơi các đạo binh tập họp
trước khi vị chỉ huy đến duyệt binh, hoặc được dùng để xử án. Cổng này là hình
bóng cho toà Đấng Christ, khi mọi Cơ-đốc nhân hàng ngũ chỉnh tề trong lễ “Tổng
Kết Cuộc Chạy Marathon Đường … Đời”. Được thưởng hay chỉ được … cứu mà thôi
chính là lúc này đây (1 Cô-rinh-tô 3: 13-15).
Dài quá rồi phải không. Mười cửa kia
mà (còn cổng Epraim và cổng Ngục mà trong sách này không nói đến nữa đấy: Đủ số
phải là 12 cơ!). Hãy nhanh chóng sửa lại những cổng thành nào bị đổ nát trong
đời sống cá nhân của bạn và hãy cầu nguyện để đến lúc gia đình bạn, hội thánh
của bạn cùng đứng lên tái thiết lại từng cổng thành như dân Do Thái đã làm dưới
quyền lãnh đạo của Nê-hê-mi năm xưa.