CÒN GÌ NỮA ĐÂU

Ca Thương 1-5

Ca Thương hay Ai Ca là bài ca … “Cho Một Người Vừa Nằm Xuống”, nhưng không phải do Trịnh Công Sơn mà là do nhạc sĩ không chuyên Giê-rê-mi cảm tác. Người vừa nằm xuống trong thi phẩm này cũng không phải là “một người trai nơi khói lửa”, mà chính là thành thánh Giê-ru-sa-lem!

Giê-rê-mi hay chính xác hơn là Đức Chúa Trời đã khóc cho thiếu phụ Giê-ru-sa-lem. Chúa đã khóc trước cảnh trạng điêu tàn của thành phố được chọn, sau cơn binh lửa. Và rồi, khi mặc lấy thân xác con người, Chúa cũng đã khóc một lần nữa, trước sự cứng lòng, phản nghịch của Giê-ru-sa-lem (Mathiơ 23: 37).

Sách Giê-rê-mi nhìn về tương lai với lời cảnh báo về sự sụp đổ hầu đến của Giê-ru-sa-lem, còn sách Ca Thương thì nhìn ngược lại quá khứ để khóc than cho điều đó.

Hãy dành thời gian của ngày hôm nay để khám phá những nét … độc và lạ trong 5 khổ thơ … khóc này nhé. Trước hết, hãy chú ý đến cấu trúc tổng thể của bài hát.

Nó gồm có 5 chương, đúng không? Nó có dáng dấp của một chiếc bánh hamburger Mc Donald loại lớn (big Mac) với 2 miếng thịt ở giữa là chương 3 đấy. Bạn có chú ý rằng, 4 chương ‘bìa’, tức 1, 2 và 4, 5 có độ dày (hay dài cũng ok) bằng nhau là 22 câu. Riêng chương 3 thì có đến … 66 câu! Ngạc nhiên chưa.

Sở dĩ ‘em’ nó là lạ như thế là vì cớ có đến 4 chương thuộc thể loại thơ chiết cú, nghĩa là mỗi câu bắt đầu bằng một chữ cái của vần Hê-bơ-rơ, cứ theo thứ tự của vần. Ðó là một hình thức thi ca Hê- bơ-rơ mà người ta rất ưa thích, cốt để giúp cho dễ nhớ. Những chữ cái của vần Hê-bơ-rơ là: Aleph, Beth, Gimel, Daleth, He, Waw, Zayin, Heth, Teth, Yodh, Kaph, Lamedh, Mem, Nun, Samekh, Ayin, Pe, Sadhe, Qoph, Resh, Sin, Taw. Trong các đoạn 1, 2, 4 mỗi đoạn có 22 câu, một chữ cái cho mỗi câu. Ðoạn 3 có 3 câu cho mỗi chữ, cộng là 66 câu. Ðoạn 5 có 22 câu, nhưng không theo thứ tự chữ cái.

Đúng là cái bo-đì (body) của ‘em’ í đặc biệt thật, nhưng sức hấp dẫn thật sự của bài ai ca này nằm ở nơi nội dung của nó. Ta có thể học được rất nhiều điều từ đây, nhất là trong những khi … bị Chúa đánh đòn.

Đó là học cách … buồn cho ‘đúng quy trình’; học nhìn thấy Chúa rất công bình và đầy nhân từ đằng sau những hành động quá nhẫn tâm của con người đối với cá nhân mình, học nhìn thấy tình yêu lạ lùng Chúa khi thân mình đang bị bầm giập, ê ẩm; và học để biết rằng dù con người có thất bại nhưng Chúa thì không bao giờ thất bại và Chúa luôn thành tín với mọi điều Ngài đã phán hứa.

Mỗi một chương trong sách Ca Thương thể hiện một khía cạnh … buồn khác nhau. Chương 1 là kiểu … “buồn vào hồn đơn côi” khi nhìn về thành phố quê hương đổ nát, hoang tàn. Và khi lòng buồn rười rượi đang thì thào câu hát “Giề-rù … ơi, ta đã mất người trong cuộc đời” thì tác giả chợt nhận ra rằng Đức Chúa Trời hoàn toàn đúng trong sự tàn phá này! Sự phán xét của Chúa là hoàn toàn chính xác và không thể chối cãi. Chính vì vậy mà ông đã reo lên rằng, “Đức Giê-hô-va là Đấng công chính, vì tôi đã chống lại mệnh lệnh Ngài.” (1: 18).

Có thể, những lý do mà người ta căn cứ vào để xử bạn là không chính đáng nhưng nếu khiêm nhường đủ, và có đủ thời giờ để lắng lòng trước Chúa thì bạn cũng có thể đồng ý với Giê-rê-mi rằng, Chúa thật công bình và hoàn toàn chính xác trong vụ việc của bạn.

Khá nhớ rằng, không phải là con người xử bạn đâu mà là Chúa đấy. Con người chẳng qua là chiếc roi, là công cụ thi hành án của Chúa mà thôi. Đó chính là lý do mà Giê-rê-mi không bảo rằng quân đội của Nê-bu-cát-nết-xa đã hủy phá Giê-ru-sa-lem. Ông bảo rằng chính Đức Chúa Trời đã làm điều đó (chương 2).

Điều đó không có nghĩa là Chúa tàn nhẫn hay ác độc mà là Chúa thành tín với những lời phán hứa của Ngài, kể cả lời hứa ban phước lẫn lời hứa giáng họa. “Đức Giê-hô-va làm điều Ngài hoạch định,Thực hiện lời Ngài đã phán” (2: 17)

Rất nhiều người ngày nay tin rằng, Đức Chúa Trời yêu thương, nhân từ, khoan dung đến độ chỉ làm áp lực chút ít trên chúng ta mà thôi. Rằng Chúa sẽ không thật sự làm những gì Ngài … đe chúng ta đâu; rằng Ngài sẽ không phán xét tội lỗi đâu; Ngài cũng sẽ không thật sự bắt chúng ta phải tính sổ đâu; …

Hãy nhìn vào sự phán xét đối với thành thánh Giê-ru-sa-lem và tuyển dân của Chúa ngày xưa mà điều chỉnh niềm tin ‘lệch pha’, phiếm diện như thế nhé. Vâng, Đức Chúa Trời thì yêu thương, nhưng đồng thời Ngài cũng là Đấng công bình, không bao giờ kể kẻ có tội là vô tội đâu (Xuất Hành 34: 7; Dân Số 14: 18).

Chương 3 của sách Ca Thương đúng là … thịt toàn thịt. Giữa những ca từ đầy lệ đắng, tác giả đột ngột chuyển gam để nói về LÒNG THƯƠNG XÓT của Đức Chúa Trời. Lòng thương xót của Chúa luôn được tươi mới mỗi buổi sáng mai. Chính vì thế mà Giê-rê-mi nhìn thấy được đằng sau tất cả những sự tàn phá này là công việc của tình yêu (3: 22-25, 33). Thương cho roi, cho vọt là thế.

Chúa hủy phá Giê-ru-sa-lem vì nó đã đi vào con đường sai trật. Chúa hủy phá nó để về sau có thể phục hồi và tái thiết nó trong sự vui mừng, bình an và phước hạnh (4: 22).

Cho dù con người có thể tàn rụi trong sự buồn khổ nhưng Chúa luôn trường tồn  (5: 19). Và vì cớ Chúa luôn trường tồn nên mục đích và công việc vĩ đại của Ngài cũng luôn trường tồn. Dù cho con người chúng ta có thất bại nhưng Đức Chúa Trời thì không bao giờ thất bại. Chúa vẫn đã, đang và sẽ tiếp tục làm công việc của Ngài cho đến chừng hết thảy được hoàn tất theo đúng kỳ đã định.

Mục đích chính của sự sửa phạt hay kỷ luật không phải là để loại bỏ mà bèn là để được lại. Và khi một người bị sửa phạt hay bị kỷ luật thì buồn rầu là lẽ tự nhiên. Tuy nhiên, có sự buồn rầu theo ý Trời và sự buồn rầu theo lối Đời. “Sự đau buồn theo ý Đức Chúa Trời sinh ra sự ăn năn để được cứu rỗi; điều nầy không có gì phải hối tiếc; nhưng sự đau buồn theo thế gian thì dẫn đến sự chết” (II Corinhto 7: 10)

Sách Ca Thương là … “buồn theo ý Trời” đấy. Mà “buồn theo ý Trời” thì kiểu gì kết cuộc cũng là bình an, vui mừng và đắc thắng cùng Chúa mà thôi!